اضافه کردن وزن در دوران نوجوانی

“دوست دارم مثل موقعی که در دوره راهنمایی درس مـی خواندم، بسکت بازی کنم، اما الان که دبـیرستانیم، هـمه همکلاسیم وزن اضافه کرده اند اما وزن من فرقی نکرده است. چکار باید بکنم؟”

“همه دوستانم شانه های پهنی دارند و مثل وزنه بردارهـا به نظر می رسند. اما من لاغر و استخوانیم. چکار میتوانم بکنم؟”

“نمی خوام خیلی وزنم بالاتر برود، اما دوست دارم مثل دخترهایی که در تلویزیون میبینم، بدنم انحناهای قشنگی پیدا کند. چکار باید بکنم؟”

بسیاری از نوجوانان فکر می کنند که بیش از حد لاغر هستند و دوست دارند بدانند که می توانند برای آن کاری بکنند یا نه.

چرا بعضی ها می خواهند وزنشان بالا برود؟

بعضی از دلایل اینکه بعضی افراد دوست دارند وزنشان بالاتر رود، به قرار زیر است:

نگران این هستم که مشکلی داشته باشم. اگر به خاطر اینکه فکر می کنید، یک مشکل یا ناراحتی پزشکی دارید، می خواهید وزن اضافه کنید، حتماً نزد پزشک بروید. درست است که برخی مشکلات و ناراحتی ها پزشکی می تواند باعث شود که فرد پایین تر از وزن نرمال خود باشد، اما اکثر آنها علائمی به جز لاغری هم با خود دارند، مثل دل درد، یا حالت تهوع. به همین دلیل اگر لاغری شما به خاطر یک مشکل یا ناراحتی پزشکی بود، مطمئناً احساس خوبی نخواهید داشت و حالتان بد باید باشد.

نگران هستم چون همه دوستان و هم سن و سالانم وزن اضافه کرده اند اما من نکرده ام. بسیاری از دخترها و پسرها تا قبل از رسیدن به دوره بلوغ لاغر و استخوانی هستند. تغییراتی که طی بلوغ در بدن ایجاد می شود شامل اضافه شدن وزن، و در پسرها، پهن تر شدن شانه ها و افزایش حجم عضلانی است.

این مسئله در بدن هر فرد متفاوت است به همین دلیل خیلی از افراد، مثلاً دخترها حتی در ۸ سالگی و پسرها حتی در ۱۰ سالگی، شروع به اضافه کردن وزن می کنند اما برای کودکان نرمال، دوره بلوغ تا قبل از ۱۲ سالگی یا بیشتر برای دخترها و ۱۴ سالگی و بیشتر برای پسرها شروع نمی شود. و زمانیکه بلوغ در شما شروع می شود، ۳ تا ۴ سال طول می کشد که به طور کامل رشد کرده و همه وزن و حجم عضلانی که بعنوان یک فرد بالغ نیاز دارید را به دست آورید.

بعضی افراد بلوغ دیررس را تجربه می کنند. اگر شما هم جزء ایندسته افراد هستید، اگر نگاهی به خانواده و اقوام خود بیندازید، می بینید که برخی از آنها نیز وضعیتی مشابه شما داشته اند. اکثر نوجوانانی که بلوغ دیررس دارند، نیازی نیست کار خاصی انجام دهند؛ چون بالاخره به طور طبیعی رشد خواهند کرد—که اضافه کردن وزن و حجم عضلانی نیز شامل آن است. اگر نگران بلوغ دیررس خود هستید می توانید با پزشکتان مشورت کنید.

من همیشه دوست داشتم یک ورزش خاص انجام دهم اما الان نمی دانم میتوانم یا نه. خیلی افراد در دوره ابتدایی یا راهنمایی عاشق یک ورزش خاص هستند، اما وقتی هم تیمی هایشان سریعتر رشد می کنند، می بینند که نمی توانند به پای آنها برسانند و همیشه روی نیمکت ذخیره هستند. اگر همیشه دوست داشتید فوتبال بازی کنید، اگر بدنتان کشش آنرا نداشته باشد، برایتان سخت خواهد بود. باید صبر کنید تا بدنتان بلوغ را تجربه کند تا بتوانید دوباره با تیم همسالانتان فوتبال بازی کنید.

کار دیگری که می توانید انجام دهید این است که یک ورزش دیگر را انتخاب کنید. اگر سریعترین بازیکن دفاعی تیم دوره راهنماییتان بوده اید، احتمالاً بدنتان از نوع باریک و کشیده است، و ورزش دومیدانی می تواند انتخاب خوبی برای شما باشد. بسیاری از بزرگسالان متوجه می شوند که ورزشی که دوست می دارند، ورزشی است که نوع و تیپ بدنیشان برای آن مناسب است.

از وضعیت اندامم متنفرم. رشد به اندازه کافی سخت است چه برسد به اینکه بخواهید بهترین و کاملترین هم باشید. بدن شما تغییر می کند، بدن دوستان و همسالانتان هم تغییر می کند، و شما شاهد این هستید. خیلی راحت است اگر بخواهید خودتان و دوستانتان را از روی ظاهر قضاوت کنید. گاهی اوقات، به نظر میرسد که زندگی مثل یک مسابقه زیبایی می ماند.

بدن شما متعلق به شماست، اما خیلی چیزها هست که تغییر یا تسریع آن در دست شما نیست. تنها کمکی که می توانید بکنید، این است که سعی کنید بدنتان را سالم و سلامت حفظ کنید تا بتوانید رشد کرده و خوب بزرگ شوید. عزت نفس هم در این میانه دخیل است. افرادیکه یاد می گیرند بدنشان را دوست داشته باشند، و آن را همانطور که هست قبول کنند، اعتماد به نفس بسیار بالایی پیدا می کنند که به آنها کمک میکند جذاب تر و زیباتر به نظر برسند.

اگر با تصویر بدنتان مشکل دارید، با کسی که دوستش دارید و به او اعتماد می کنید، در این رابطه صحبت کنید. شاید پدر و مادرتان، دکترتان، مشاورتان، مربیتان یا معلمتان بتواند در این زمینه به شما کمک کند.

مهم نیست که دلیل شما برای اضافه کردن وزن چه باشد، یک واقعیت ساده اینجا وجود دارد: اکثریت نوجوانان هیچ دلیلی—چه پزشکی یا هر چیز دیگر—برای سعی در اضافه کردن وزن ندارند. تلاشی مثل این مطمئناً جواب نمی دهد و در بدترین حالت این است که فقط چربی بدن شما را بالاتر می برد و شما را در خطر مشکلات و بیماری های مختلف قرار می دهد.

پس به جای اینکه روی اضافه کردن وزن تمرکز کنید، روی قوی تر شدن و بالا بردن قدرت بدنیتان متمرکز شوید. سالم و سلامت نگه داشتن بدن باعث می شود بدنتان خیلی خوب رشد کند و این یکی از وظایف شما به عنوان یک نوجوان است. توصیه های زیر می تواند به شما در این زمینه کمک کند:

تغذیه سالم: دوستانتان که می خواهند لاغر شوند بیشتر سالاد و میوه می خورند. شما هم باید همین کار را بکنید. با خوردن انواع مختلفی از موادغذایی سالم به جای خوردن غذاهای ناسالم، با قند و چربی بالا به هدف چاقتر شدن، بیشتر به نفع بدنتان کار خواهید کرد. این احتمال وجود دارد که اگر بخواهید به زور خودتان را به خوردن مجبور کنید، هیچ کمکی به اضافه کردن وزنتان نخواهد کرد و حتی اگر هم وزنتان بالاتر رود، این وزن اضافه فقط چربی خواهد بود. مصرف انواع و اقسام غذاهای سالم، خوردن غذا در وعده های غذایی منظم و خوردن تا جایی که احساس سیری کنید، مواد مغذی و سوخت مورد نیاز بدنتان را تامین کرده و به سلامت نگه داشتن آن کمک می کند.

یک تغذیه خوب لزوماً چیز پیچیده ای نیست. در زیر به برخی نکات ساده اشاره می کنیم:

مقدار زیادی سبزیجات، میوه جات و حبوبات کامل استفاده کنید.
هر روز صبحانه بخورید.
از تنقلات سالم به طور منظم استفاده کنید.
از انواع و اقسام غذاها استفاده کنید. این موادغذایی می تواند گاهی شامل موادغذایی که کمتر مغذی هستند مثل چیپس و نوشابه هم باشد. اما سعی کنید مصرف این موادغذایی را محدود کنید تا از خوردن موادغذایی و نوشیدنی های سالمتر جا نمانید.

داشتن تغذیه خوب و مناسب در این دوره از زندگی به دلایل مختلف اهمیت زیادی دارد. تغذیه خوب کلید اصلی رشد طبیعی است. همچنین خیلی خوب است که از همین سن عادات خوب غذایی را در خودتان پرورش دهید.

حرکت و فعالیت بدنی: یکی دیگر از راه های سالم نگه داشتن بدن، ورزش و فعالیت فیزیکی منظم و مداوم است. این ورزش می تواند خیلی ساده باشد مثل پیاده روی تا مدرسه، فوتبال یا والیبال بازی کردن با دوستان در زنگ تفریح، یا کمک به مادر در کارهای خانه باشد. همچنین می توانید یک باشگاه یا تیم ورزشی خاص را برای خود انتخاب کنید. در دوراه نوجوانی باید حداقل ۳۰ تا ۶۰ دقیقه در روز فعالیت فیزیکی منظم هر روزه (مثل پیاده روی تا مدرسه) و سه جلسه ۲۰ دقیقه ای در هفته فعالیت های ورزشی شدیدتر (مثل فوتبال یا والیبال و سایر ورزشها) داشته باشید.

بدنسازی اگر خوب انجام شود راه خوبی برای ورزش کردن است اما لزوماً باعث حجیم تر شدن شما نخواهد شد. پسرها معمولاً طی دوران بلوغ حجم عضلانی بیشتری به دست می آورند اما بلوغ هیچ تضمینی برای این نیست که شما به یک مانکن برای مجلات بدنسازی و فیتنس تبدیل شوید. تیپ بدنی بعضی افراد به طور طبیعی مناسب اینکار نیست. ژنتیک نقش بسیار مهم و حیاتی در تعیین نوع و تیپ بدنی شما بازی می کند. اندام افراد بزرگسال هم انواع و اقسام مختلفی دارد و خیلی افراد تا پایان عمرشان لاغر و باریک باقی می مانند.

اگر به دوران بلوغ رسیده اید، یک مقدار مناسب از تمرینات بدنسازی می تواند به شما برای بالا بردن قدرت و استقامت عضلانی کمک کند. و وقتی فرد به دوران بلوغ می رسد، بدنسازی خوب و مناسب می تواند به حجیم کردن شما هم کمک کند. اما حتماً باید با یک مربی خوب و کاردان تمریناتتان را شروع کنید که به شما کمک کند بدون آسیب رساندن به خودتان تمریناتتان را انجام دهید.

استفاده از مکمل: به فکر این هستید که با استفاده از نوشیدنی ها و قرص های مکمل، حجم بدنیتان را افزایش دهید؟ مسئله ای که باید بدانید این است که مکمل هایی که چنین وعده وعیدهایی می دهندجز هدر دادن پول فایده ای برایتان ندارند و حتی ممکن است برای سلامتیتان مضر باشند.

بهترین راه برای تامین سوخت مورد نیاز بدنتان برای عضله سازی، داشتن تغذیه ای خوب و سالم است. قبل از استفاده از هر نوع مکمل، حتی اگر یک قرص ویتامین ساده باشد، حتماً با پزشک مشورت کنید.

خواب کافی: خواب یکی از مهمترین مسائل در رشد طبیعی است. اگر خواب کافی داشته باشید، انرژی لازم برای رشد را تامین می کنید. هنگام خواب بدن شما در حال فعالیت است، اکسیژن به مغز می رسد، هورمون های رشد ترشح میشوند، و استخوان های شما حتی در موقع استراحت رشد می کنند.

روحیه خوب: داشتن روحیه خوب به شما کمک میکند به خود بقبولانید که در ماه ها و سالهای آتی، بدنتان به اندازه کافی رشد خواهد کرد. تعداد کمی از ما در سن ۲۵ سالگی همان اندام دوران ۱۵ سالگیمان را خواهیم داشت. داشتن احساسی خوب نسبت به خودتان و اندمتان به شما اعتماد به نفس می دهد و شما را در نظر دیگران جذاب تر جلوه می دهد.