گوش و نحوه عملکرد آن : نکات و دانستنی ها

۱- مجرای گوش
۲- پرده صماخ
۳-۵ – استخوان چه
۶- روزنه بیضی
۷-
مجرای منتهی به بینی
۸- حلزون گوش
۹- عصب شنوایی

از نظر علم آناتومی بدن، گوش یکی از اندام های مهره داران است که با حس کردن و جمع آوری سیگنال های صوتی، امر شنیدن را میسر می سازد. این عضو همچنین در حفظ تعادل بدن نیز نقش مهمی را ایفا می کند. گوش به سه بخش مختلف تقسیم می شود، که عبارتند از: گوش خارجی، گوش میانی و گوش داخلی. هر یک از اجزاء گوش کارکرد منحصر به فرد خود را دارد.

گوش بیرونی یا خارجی

گوش خارجی از دو بخش تشکیل می شود: لاله گوش – پوستی که بخش عضلانی و غضروفی گوش را در بر گرفته و از دو طرف سر قابل رؤیت می باشد. مهمترین فعالیت گوش خارجی و به ویژه لاله گوش، محافظت از پرده صماخ می باشد. پرده گوش همچنین مسئول جمع آوری فرکانس های صوتی و انتقال آنها به پرده صماخ هم میباشد.

بخش دوم گوش خارجی، نوعی کانال شنیداری است که با نام مجرای شنوایی شناخته می شود. غده های ویژه ای در این قسمت وجود دارند که مایعی در مجرای گوش ترشح می نمایند. اگر میزان مایع مخاطی گوش بیشتر از حد طبیعی شود، ممکن است پرده صماخ آسیب ببیند و یا دچار انسداد شده و عمل انتقال صدا در آن با مشکل مواجه شود.

بر خلاف حیوانات، گوش همه انسان ها تقریبا به یک شکل و اندازه می باشد. رشد آن از نوزادی شروع شده و در جوانی متوقف می گردد. لازم به ذکر است که لاله گوش در حیوانات دارای انواع و اشکال مختلف می باشد.

گوش میانی

گوش میانی شامل حفره شنوایی است که یک حفره استخوانی است که از هوا پر شده. این قسمت توسط پرده صماغ از گوش خارجی مجزا می شود. ۳ استخوان کوچک شنیداری در این حفره وجود دارند که به محض دریافت صدا، شروع به ارتعاش می کنند. این ۳ استخوان
عبارتند از:

• استخوان چکشی
• استخوان سندانی
• استخوان رکابی

این استخوان ها مانند یک زنجیر از گوش میانی شروع شده و تا پنجره بیضی شکل گوش درونی ادامه پیدا می کنند. وظیفه اصلی آنها تقویت سیگنال های صوتی است.

گوش میانی توسط مجرای استخای با پشت گلو و بینی در ارتباط است. مجرای استاخی در هنگام خمیازه کشیدن و بلعیدن باز می شود.

گوش داخلی

گوش داخلی پیچیده ترین بخش سیستم شنوایی را تشکیل می دهد که در یک فضای کوچک در استخوان های محکم جمجمه قرار گرفته و در آزمایشگاهها و معاینه های پزشکی، دسترسی مستقیم به آن وجود ندارد. گوش درونی از سه بخش تقریباً مشابه تشکیل می شود. بخش حلزونی، سه کانال نیمدایره ای شکل، و مجرای مارپیچ.

قسمت حلزونی شکل مسئول شنیدن است و شامل سلول های عصبی است که ارتعاشات فیزیکی را تبدیل به سیگنال های مکانیکی کرده و به مغز می فرستند. حفظ تعادل بدن نیز بر عهده کانال های نیمدایره ای و مجرای مارپیچ است.

وظایف اصلی گوش

دریافت اصوات، استماع، و حفظ تعادل بدن از جمله فعالیت های مهم و اصلی گوش هستند.

شنوایی

مهمترین وظیفه گوش، شنوایی است. در این قسمت شرح مختصری در مورد نحوه شنیدن آمده است:

در ابتدا لاله گوش اصوات را جمع آوری می کند و سپس آنها را به صورت امواج صوتی به داخل مجرای شنوایی گوش خارجی انتقال می دهد. هنگامیکه این امواج با پرده
صماخ برخورد می کنند، این پرده شروع می کند به لرزیدن و ارتعاش. این ارتعاشات از سه استخوان کوچک گوش میانی ( استخوان چکشی، سندانی و رکابی) می گذرند و فرکانسشان تقویت می شود. در این بخش ابتدا استخوان چکشی به ارتعاش در می آید که همین ارتعاش منجر به برخورد آن با استخوان سندانی شده و در نهایت استخوان سندانی نیز به استخوان رکابی اصابت می کند.

هنگامی که امواج صوتی به داخل حفره حلزونی شکل هدایت شدند، از طریق سلول های عصبی که در آنجا وجود دارد به مغز انتقال داده می شوند. این امر از طریق برخورد پنجره بیضی شکل گوش داخلی با لبه استخوان رکابی میسر می شود. زمانیکه استخوان رکابی مرتعش شود، سیگنال های صوتی بلافاصله به مغز فرستاده میشوند.

حفظ تعادل

یکی دیگر از عملکردهای مهم گوش، حفظ تعادل بدن می باشد. سه مجرای نیمدایره ای شکل وجود دارند که به گوشه سمت راست یکدیگر متمایل هستند. هر زمانیکه سر می چرخد و موضع اولیه خود را تغییر می دهد، مایع سیال داخل این مجاری به مغز کمک می کند تا میزان این تحرک و موقعیت جدید سر را شناسایی کند.

قسمت دیگری از گوش داخلی به جاذبه از خود واکنش نشان میدهد؛ و زمانیکه سر ساکن است و هیچ گونه حرکتی دارد، اطلاعاتی را به مغز می فرستد .