جلوگیری اورژانسی از بارداری

قرص جـدیـد جلوگیری از بارداری و حاملگی بـه روش اورژانـس (ECP)، لـوونـورجسـتـرل (LEVONORGESTREL) میباشد، که (به غلط) لوونورجسترول نیز نامیده میشود. این قرص با برندهای (PLAN B)  ،(POSTINOR-2) ،(LEVONELLE ONE STEP) عرضه گردیده است. این قرص از ابتدای سال آینده نیز در داروخانه های ایران دردسترس عموم قرار خواهد گرفت. این قرص بمنظور جلوگیری از بارداری پس از تماس جنسی حفاظت نشده و یا هنگام شکست در سایر روشهای جلوگیری از بارداری (پاره شدن کاندوم)، مورد استفاده قرار میگیرد. پیشتر از قرصهای LD و HD برای مواقع اورژانس پیشگیری استفاده میگردید. مزیت این قرصهای جدید، کاهش عوارض و افزایش ضریب موفقیت میباشد.

نحوه عملکرد:

لوونورجسترول یک هورمون زنانه است که از تخمک گذاری جلوگیری بعمل آورده و با ایجاد تغییرات در مخاط گردن رحم و پوشش رحم حرکت اسپرم را به سمت رحم، و لانه گزینی تخم بارورشده در دیواره رحم  را دشوار میسازد. این هورمون در سایر روشهای جلوگیری از بارداری نظیر قرصهای ضد بارداری متداول و یا کپسول های کاشتنی(نورپلانت) نیز یافت میشود. اما این هورمون در قرصهای جدید در دوز بالاتر و بصورت مجزا عرضه گردیده است.

شکل دارویی:

این قرص سفید رنگ در بسته های دو عددی عرضه میگردد. هر کدام از قرصها حاوی ۷۵۰ میکروگرم لوونورجسترول میباشد.

میزان اثر بخشی:

اثر بخشی آن ۶۰ تا ۹۵ درصد، و بطور میانگین ۸۹ درصد است. از هر ۱۰۰ زن، ۲ نفر ممکن است پس از مصرف این قرصها باردار شود.

نکته: قرصها هر چه زودتر پس از تماس جنسی حفاظت نشده مصرف گردند، اثر بخشی شان بیشتر گردیده و شانس حاملگی ناخواسته کمتر میشود. در صورتی که این قرص ها ظرف ۲۴ ساعت پس از تماس جنسی حفاظت نشده مصرف گردند، ۹۵ درصد از حاملگی جلوگیری میکند. اما چنانچه ظرف ۴۸ تا ۷۲ ساعت پس از تماس جنسی مصرف گردند، ۶۰ درصد از حاملگی جلوگیری میکنند.

نحوه مصرف:

۱- یک قرص بسته را پس از رابطه جنسی حفاظت نشده مصرف کنید. این زمان نباید از ۷۲ ساعت (۳ روز) پس از تماس جنسی فراتر رود.

۲-قرص دوم را ۱۲ ساعت بعد از قرص نخست مصرف کنید.

نکته:زمانبندی مصرف قرصها در میزان اثر بخشی آنها بسیار مهم است.

نکته: هر چه زودتر قرصها را مورد استفاده قرار دهید، اثر بخشی شان افزایش می یابد.

نکته:قرص نخست را بایستی ظرف ۷۲ ساعت پس از تماس جنسی حفاظت نشده مصرف کنید.

چه زمان به پزشک مراجعه کنید؟

۱-چنانچه ظرف ۳ ساعت پس از مصرف قرص نخست، دچاراستفراغ شدید، بلافاصله قرص دوم را مصرف کرده و فورا به پزشک مراجعه کنید.

۲-چنانچه (پس از مصرف قرصها) عادت ماهانه شما یک هفته از زمان معمول خود به تاخیر افتاد، احتمال باردار بودن شما وجود دارد، بنابراین تست بارداری بدهید.

۳-چنانچه پس از گذشت ۳ هفته از مصرف قرصها عادت ماهانه در شما ایجاد نگردید(پریود نشدید)، نزد پزشک بروید و تست بارداری بدهید.

۴-در صورت بروز سردرد شدید، شکم درد شدید، اختلال در بینایی، حالت تهوع و استفراغ شدید، علایم واکنش آلرژیک شدید به پزشک مراجعه کنید.

نکات مهم در رابطه با قرصهای لوونورجسترول:

۱-مصرف این قرصها شما را در برابر بیماریهای منتقله از راه تماس جنسی از جمله HIV محافظت نمیکند.

۲-نبایستی از این قرصها به عنوان یک روش روتین جلوگیری از بارداری استفاده گردد.

۳-این قرصها را نبایستی همراه با سایر روشهای جلوگیری از بارداری به روش اورژانس مصرف کرد.

موارد منع مصرف:

۱-مصرف این قرصها برای دختران زیر ۱۷ سال ممنوع است. (مگر با صلاحدید پزشک)

۲-چنانچه احتمال می دهید باردار هستید، از مصرف آنها خودداری کنید. این قرصها قادر به خاتمه بارداری نمیباشند.

۳-چنانچه مبتلا به دیابت میباشید و یا نسبت به داروهای جلوگیری از بارداری آلرژی دارید، قبل از مصرف این قرصها، با پزشک خود مشورت کنید.

۴-در دوران شیردهی از مصرف این قرصها خودداری ورزید، چراکه میتوانند وارد شیر مادر گردیده و به نوزاد آسیب برسانند.

۵-در صورت وجود خونریزی تشخیص داده نشده مهبلی (واژینال)، از مصرف این قرصها خودداری ورزید.

۶-در صورت ابتلا به بیماریهای کبدی، مشکلات انعقاد خون، بیماریهای قلبی و سرطان پستان از مصرف آن قبل از مشورت با پزشک خودداری کنید.

۷- ابتلا به برخی اختلالات روده ای، در جذب دارو تداخل ایجاد میکنند، بنابراین آنها را با پزشک خود در میان بگذارید.

عوارض احتمالی مصرف لوونورجسترول:

عوارض جانبی معمولا مشابه مصرف سایر قرصهای جلوگیری از بارداری است.

۱-آلرژی: کهیر- تنفس دشوار- تورم در ناحیه صورت، لب ها، زبان و یا گلو.

۲-درد شدید در ناحیه تحتانی شکم و یا پهلوها که میتواند نشانه حاملگی خارج رحمی باشد و بایستی فوراً به پزشک مراجعه کنید.

۳-تهوع، اسهال، درد خفیف شکم، حساس شدن سینه ها، سرگیجه، احساس خستگی، سردرد، تغییر در الگوی عادت ماهانه، آکنه.

تداخلات دارویی:

۱-برخی داروهای ضد تشنـج نظیر کاربامازپین (CARBAMAZEPINE)، فنیتوئین (PHENYTOIN)، پریمیدون (PRIMIDONE)

۲-برخی آنتی بیوتیک ها نظیر ریفامپین  (RIFAMPIN)

۲-برخی از باربیتوراتها (BARBITURATE)

۳-داروی درمان ایدز: ریتوناویر(RITONAVIR)

۴-داروی ضد قارچ: گریزئوفولوین (GRISEOFULVIN)

۵-داروی سرکوب کننده سیستم ایمنی: سیکلوسپورین (CYCLOSPORIN)

۶-سایر داروهای ضد بارداری.

نکته: در صورت مصرف داروهای مذکور آن را با پزشک خود در میان بگذارید. ۵ مورد نخست از اثر بخشی قرصها کاسته و در عملکرد آنها ایجاد تداخل میکنند.

نحوه نگهداری:

۱-قرصهای لوونورجسترول را به دور از رطوبت و گرما نگهداری کنید. در دمای بین ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتی گراد.

۲-آن را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار دهید.

۳-به تاریخ انقضای دارو دقت کنید.