رشد غیرطبیعی مو در خانم ها (هیرسوتیسم)

تعریف: رشد زائد مو روی صورت و بدن در خانم ها

تـوصیف: هیـرسوتیسـم بـیـماری نیـسـت. این وضعــیــت معـمولاً در دوران بلوغ ایـجـاد مـــی شود و در سالهای بعد آشکارتر می شود. گرچه استعداد ارثی، تولید بیش از حد  هـورمون های مردانه (آندروژن)، استفاده از برخی داروها، یا بیماری ها باعث میشود فرد در هر سنی به این مشکل دچار شود.

خانم هایی که دچار این وضعیت هستند، معمولاً عادت ماهیانه شان نیز نامنظم است. در اکثر موارد رشد سینه در آنها کم بوده و صداهای بمی دارند. عضلات و دستگاه تناسلیشان نیز معمولاً درشت تر از خانم های عادی است.

انواع هیرسوتیسم

هیرسوتیسم ناشناخته معمولاً ارثی است، چون معمولاً این مشکل در سابقه خانوادگی فرد نیز وجود دارد. خانم هایی که دچار هیرسوتیسم ناشناخته هستند، چرخه ماهیانه شان منظم بوده و هیچکدام از علائم مربوط به هیرسوتیسم ثانویه را ندارند.

هیرسوتیسم ثانویه معمولاً مربوط به سندم چند کیسه ای بودن تخمدان (یک اختلال هورمونی ارثی که از ویژگی های آن نامنظم بودن عادت ماهیانه، ناهنجاری های زیست شیمیایی، و چاقی می باشد) . این نوع هیرسوتیسم ممکن است به دلایل زیر نیز ایجاد شود:

بد عمل کردن غده هیپوفیز یا غده آدرنال (فوق کلیوی)
استفاده از هورمون های مردانه یا مینوزیدیل minoxidil (لونیتن Loniten)، دارویی که برای گشاد کردن رگ های خونی مورد استفاده قرار می گیرد.
تومر های آدرنال و تخمدان

عوامل و علائم

هیرسوتیسم به ندرت به خاطر اختلالی جدی در بدن صورت می گیرد. حاملگی در اکثر موارد این مشکل را تشدید می کند. هیرسوتیسمی که به واسطه تومرها ایجاد میشود نیز بسیار نادر است.

غده های ترشحی مو معمولاً بزرگ می شونو و موها نیز به نوبه خود ضخیمتر و تیره تر می شوند. خانم هایی که این مشکل در آنها به خاطر افزایش هورمون های مردانه ایجاد شده است، رشد مو در آنها دقیقاً مثل آقایون است. خانم هایی که هیرسوتیسم آنها منبع هورمونی ندارد، موهایی بلند و ازک بر روی صورت، بازوها، سینه و کمرشان درمی آید.

تشخیص

تشخیص این مشکل بر اساس بررسی سابقه خانوادگی فرد در هیرسوتیسم، سابقه خانوادگی او در بی نظمی قاعدگی، و ویژگی های مردانه، صورت می گیرد. برای افرادی که عادت ماهیانه شان منظم است و هیرسوتیسم در آنها بسیار خفیف است، نیاز به تست های آزمایشگاهی نیست.

پزشک خانوادگی یا متخصص اندوکرینولوژی (علم شناسایی و مطالعه غدد مترشحه داخلی)، ممکن است دستور آزمایش خون بدهند تا سطح هورمون ها را در خانم هایی که مدتی طولانی اختلال در قاعدگی خود داشته اند و هیرسوتیسم در آنها شدیدتر است، اندازه گیری کنند. سی تی اسکن نیز گاهی برای ارزیابی بیماری های مربوط به غده آدرنال انجام می گیرد. راهکارهای دیگر برای تشخیص مشکل نیز ممکن است توسط پزشک انجام گیرد.

درمان

هیرسوتیسم اولیه را می توان به صورت دستی و مکانیکی درمان کرد. درمان مکانیکی شامل از بین بردن موهای زائد به طرق زیر است:

تراشیدن
الکترویز
کندن مو توسط انبرک
برداشتن مو توسط موم
استفاده از کرم های از بین برنده موهای زائد

دوز پایین دگزامتازون، قرص های ضدبارداری، یا داروهایی که از ترشح هورمون های مردانه جلوگیری می کند نیز برای بیمارانی که بیماریشان از بالا بودن سطح آندروژن نشات می گیرد تجویز شود.

درمان هیرسوتیسم ثانویه نیز بنابر عامل ایجاد آن تعیین می شود.

پیش بینی مشکل

داروهای ضدبارداری به تنهایی برای تثبیت بیماری در یکی از هر دو بیمار و برای بهبودی در یکی از هر ۱۰ بیمار استفاده می شود.

وقتی اسپیرونولاکتون (آلداکتون) برای جلوگیری از رشد مو تجویز می شود، %۷۰ از بیماران تا ۶ ماه با علائم بهبودی روبه رو می شوند. استفاده از قرص های ضدبارداری برای منظم کردن عادت ماهیانه و جلوگیری از رشد موهای زائد بسیار کمک کنده خواهد بود