فنون نگارش یک مقاله کارآمد

به منظور نگارش مقالات مستدل و موثر ملزم به رعایت یکسری اصول و فنون ابتدایی هستیم. مقاله نویسی تکنیک های مخصوص به خود را دارد و تفاوتی نمی کند که این کار را برای روزنامه و مجله انجام می دهید یا صرفاً برای عناوین درسی و دایره المعارف، به هر حال می بایست در حین نوشتن، شیوه های مرسوم را در متن خود بکار گیرید. آنچه در ذیل مشاهده می کنید، چند نمونه از مهمترین تکنیک های مقاله نویسی است که توجه شما را به آن جلب می کنیم؛

۱- ابتدا موضوع مورد نظر خود را انتخاب کنید. دقیقاً می خواهید در مورد چه مطلبی مقاله بنویسد؟ سعی کنید کلیه افکار خود را روی کاغذ بیاورید.

۲- مخاطب خود را بشناسید. برای دانش آموزان، جوانان، و یا بزرگسالان مطلب مینویسید؟ به عنوان مثال اگر قصد دارید مطلبی در مورد: “نحوه ساخت اسلایدهای Power Point” بنویسید، باید بدانید که آیا خوانندگان شما به تازگی با این برنامه آشنا شده اند و یا افراد کار آزموده ای هستند که به دنبال نکات پیشرفته تری می گردند؟

۳- در مورد موضوع مورد نظر تحقیق کنید. تا چه اندازه نسبت به مضمون کلی آگاهی دارید؟ آیا عنوان مقاله به گونه ای هست که شما بتوانید به راحتی و بدون آمادگی قبلی در مورد آن مطلب بنویسید و یا نیاز به جمع آوری اطلاعات از منابع موثق و افراد متخصص دارید؟

۴- کمیت مقاله را معین نمایید. روزنامه ها و مجلات معمولاً اندازه مقالات را بنابر تعداد لغات مشخص می کنند. به هر حال این امکان وجود دارد که تشخیص میزان مقاله بر عهده خودتان باشد و بهتر است که پیش از شروع نگارش، حد مطلوبی را دز نظر بگیرید.

۵- برای باز شدن افکار، لیستی از منابع موجود تهیه کنید. این لیست می تواند شامل کتب مختلف و همچنین تحقیقات اینترنتی باشد.

۶- رئوس مطالب را جدا کرده و چکیده مقاله را به رشته تحریر در بیاورید. این کار به شما کمک می کند که با دقت و توجه بیشتری بر روی مفهوم و تصویر کلی مقاله تمرکز کنید.

۷- متون پیش نویس را با توجه به موارد زیر تنظیم نمایید:

• توضیح کاملی در مورد مطلبی که قصد تشریح آنرا دارید در اختیار خوانندگان قرار دهید. این قسمت مقدمه مقاله نامیده می شود؛ به مثال زیر توجه کنید:

–     در این مقاله با نحوه ساخت و طراحی اسلایدهای Power Point آشنا می شوید و مواردی نظیر: انتخاب زمینه، درست کردن اسلاید عنوان، و اسلایدهای دیگر توضیح داده می شوند.

–          اطلاعات این مقاله برای افراد مبتدی و کسانیکه تا کنون از این برنامه استفاده نکرده اند تدوین گردیده است.

۸- بررسی مجدد داشته باشید.

–          حقایقی که نسبت به آنها شک دارید را یک مرتبه دیگر از نو بازبینی کرده و به دنبال اثبات علمی آنها باشید.

–     مفاهیم متناقض و غیر ضروری را حذف کنید. تنها در صورت بررسی مقابله ای می توانید مطالبی را در مقاله خود بگنجانید که از موضوع اصلی پشتیبانی نکنند.

–          هر مطلبی که جای زیادی می گیرد را حذف کنید. خود را در دام پرگویی گرفتار نکنید.

–     تصورات غلط شخصی را در متن نگنجانید. اگر در مورد مطلبی مطمئن نیستید و تصور می کنید که نیاز به تحقیقات بیشتری دارید، حتماً بررسی های تکمیلی را انجام دهید.

–          غلط های دستوری و املائی متن را چک کنید.

–          در آخر یکبار دیگر آنرا با صدای بلند برای خود بخوانید تا مطمئن شوید که متن روان است.

۹- هر چندبار که لازم بود آنرا بازنویسی کنید.

۱۰- مقاله کامل شده را تحویل دهید.

نکات

• برای نگارش چکیده ی مطالب ۳ نوع فرم مختلف وجود دارد که نویسنده ملزم به استفاده از یکی از آنهاست. اگر احساس می کنید که با نوشتن جمله های کوتاه اجحاف بیشتری بر روی موضوع پیدا می کنید، این کار را انجام دهید و سپس چکیده را با توجه به متن اصلی تدوین نمایید.

• چک کردن اشکالات دستوری و غلط های املائی را برای آخرین مرحله کار بگذارید. با این روش وقت شما برای درست کردن مطالبی که ممکن است تا پایان کار حذف شوند، هدر نخواهد شد.

• اگر علاقمند به نوشتن برای روزنامه و یا مجله هستید و اخیراً تصمیم گرفته اید که در عرصه نویسندگی حرفه ای قدم بگذارید، بهتر است که خودتان درخواست چاپ مقالات را مطرح نمایید. ویراستاری را پیدا کنید که نوشته های شما را چک کند ( به عنوان مثال اگر مطلبی در مورد ماشین می نویسید، ویراستاری را پیدا کنید که در بخش مربوطه فعالیت می کند) این اطلاعات را می توانید در بخش شناسنامه مجله، و یا محل مخصوص اسم های ادیتورها پیدا کنید که معمولاً نزدیک به صفحه اول و یا بخش نظرخواهی است. برای معرفی خود یک مطلب کوتاه و در عین حال جذاب بنویسید و سپس ذکر کنید که چرا ویراستار باید نسبت به چاپ مقاله شما از خود علاقه نشان دهد. همچنین می توانید چند خط در مورد احساس و تجربه خود در زمینه نویسندگی هم در آن بگنجانید. لحن این نامه باید رسمی و در عین حال مهربان و دوستانه باشد. اینجا جایی نیست که بخواهید از او درخواست های نابجا کنید و یا مشکلات خود به عنوان یک نویسنده حرفه ای را بیان نموده و از نقص های کار خود سخن به میان آورید. صحبت کردن در مورد مبالغ و دستمزد مقوله ای است که وقتی ویراستار مطلب شما را قبول کرد، بعداً می توانید در مورد آن صحبت کنید.

• اگر تا کنون هیچ گونه تجربه ای در زمینه نویسندگی حرفه ای نداشته اید، سعی نکنید برای ستون های روزنامه ها و مجله ها مطلب بنویسید. این ستون ها معمولاً برای افرادی رزرو هستند که یا در زمینه چاپ و انتشار مدت زمان زیادی تجربه داشته اند و یا افرادی که دارای مهارت و قابلیت های وی‍ژه ای در مبحث نویسندگی هستند. اگر تازه کار هستید از بخش های کوچک تر شروع کنید. در مورد آگهی درگذشت، داستانهای روزمره و یا اخبار ساده مطلب بنویسید. معمولاً شروع کار با روزنامه خیلی راحت تر از مجله است. سعی کنید در مورد مد و مسائل زندگی، فرهنگ و هنر، اتومبیل، و یا مسافرت کردن بنویسید و سپس به بخش اخبار بروید. دفاتر روزنامه و مجله معمولاً کسی را به صورت دائمی برای این بخش ها استخدام نمی کنند و یک نویسنده آزاد راحتتر می تواند در این ستون ها کار کند چون امور مالی بودجه بیشتری برای این کار در اختیار دارد.

• اگر علاقمند هستید که حرفه ی خود را به عنوان یک نویسنده دنبال کنید، واقع گرا باشید. کسانیکه از راه نویسندگی پول در می آورند، نوشتن اولین کتاب های خود را از زمان دبیرستان آغاز کرده اند. حتی برای بزرگترین نویسندگان هم مدت بسیار زیادی طول می کشد که بتوانند از طریق نویسندگی امرار معاش کنند. به عبارت دیگر نباید کار روزانه خود را ترک کنید. سعی کنید به تدریج کار نویسندگی را دنبال کنید. بهتر است به عنوان نویسنده آزاد در جایی استخدام شوید و شغل دائمی خود را نیز در کنار آن داشته باشید.

• سعی کنید چند دوره کاربردی در زمینه نوشتن مطالب تخیلی و غیر تخیلی بگذرانید. این امر هم در کار کمک بزرگی به شما می کند و هم در حین گذراندن این دوره ها می توانید با افراد حرفه ای و همکاران نویسنده خود آشنا شوید. در این کلاس ها به شما آموزش می دهند که وقتی مقاله خود را برای چاپ ارسال می کنید، باید چه برخوردی داشته باشید تا شما را جدی بگیرند. یک نویسنده آزاد خوب هم باید توانایی بالایی در نگارش مطالب داشته باشد و هم باید بداند که چگونه می تواند به خوبی ارتباط برقرار کند.

• مطمئن شوید که مقاله شما به ۵ سوال اساسی زیر پاسخ می دهد: چرا؟ کجا؟ کی؟ چگونه؟ و چقدر؟

هشدارها

• زمانیکه برای روزنامه و یا مجله مطلب می نویسید، هیچ گاه این کار را مجانی انجام ندهید. پیش از تحویل مقاله از آنها سوال کنید که چه هزینه ای را برای شما در نظر گرفته اند. اصولاً هزینه ی این دست کارها را بر حسب لغت محاسبه می کنند. کار شما ارزشمند است، پس برای آن ارزش قائل شوید. نگارش مجانی، کار شما را کم ارزش جلوه می دهد؛ اما اگر تازه کار هستید و برای اولین بار است که به نویسندگی رو آورده اید، می توانید به صورت داوطلبانه برای روزنامه هایی که مربوط به جوامع کوچکتر هستند کار کنید.

• برای نگارش متن مورد نظر به اندازه کافی وقت بگذارید. اگر روی کار خود به اندازه کافی وقت نگذارید، ممکن است متن شما نشاندهنده قابلیت های واقعی فردی تان نباشد.

• تک روی نکنید. مقاله شما پیش از آنکه چاپ شود، باید مورد تائید چند ویراستار مختلف  و چک کننده حقایق هم قرار بگیرد. اگر در مقابل آنها جبهه گیری کنید، این امر سبب می شود که دفعه آینده برای کار جدید با شما تماس حاصل ننمایند.

• شهرت شما به عنوان نویسنده تقریباً به اندازه کاری که انجام می دهید اهمیت دارد. از اشتباهات فاحش متنی خودداری نمایید و آثار ادبی دیگران را سرقت نکنید. کپی کردن مطالب بدون ارجاع دادن به منبع اصلی، بهترین راه برای قرار دادن اسم یک نویسنده در لیست سیاه است. کلیه ی یادداشت ها و منابع خود را در دسترس قرار دهید تا هر زمان که ویراستار از شما درخواست کرد بتوانید به آنها رجوع کنید. اگر جایی اشتباه کرده بودید، سریعاً آن را درست کرده و عذرخواهی نمایید.

• هیچ گاه زمان تحویل مقالات را فراموش نکنید. در واقع یک مقاله ی حد متوسط خیلی بهتر از مقاله ای است که دیرتر از موعد مقرر تحویل داده شود.

موارد مورد نیاز:

• چیزی که با آن بنویسید، مثل: کامپیوتر، و یا قلم و کاغذ

• یک ایمیل برای ارسال مقاله ها. بهتر است که عنوان پست الکترونیکی شما از واژه های متناسبی تشکیل شده باشد . کسی ایمیل )parvanehdelroba23@yahoo.com) را جدی نمی گیرد.

• ماده اصلی تحقیق. مراجعه کنید به قفسه کتاب ها، کتابخانه، و یا یک متخصص در زمینه مورد نظر.