بهداشت روانی چیست و چگونه باید رعایت شود

بهداشت روانی چیزی بیش از فقدان بیماری روانی است. اغلب افراد جامعه از سلامت روان خود غافل بوده و نسبت به آن بی اعتناء میباشند. ویژگیها و معیارهای بهداشت روان را میتوان اینگونه برشمرد:

۱- کیفیت اندیشیدن توام با آرامش با رویکردی خنثی و یا مثبت است. در مقابل اندیشه پر تنش، آزار دهنده و منفی.

۲- افکار بدون هیچ مقاومتی می آیند و می روند، بدون آنکه تنش قابل توجهی ایجاد کنند. در مقابل تفکر وسواسی و تکرار شونده.

۳- فرد در زمان حال زندگی میکند و تمام حواسش معطوف کاری است که در حال انجامش است. در مقابل فردی که  غالب اوقات  در خشم از  گذشته و ترس از آینده بسر میبرد.

۴-احساس  آرامش، امنیت، شفقت، شوخ طبعی، قدر شناسی، رضایت و کنجکاوی. در مقابل احساس تنش، خشم، نا امنی و نفرت.

۵- زندگی کنترل پذیر می نماید. در مقابل احساسی که زندگی از کنترل شما خارج است.

۶- مشکلات قابل حل بنظر میرسند و فرد خوشبینانه به مشکلات خود مینگرد. در مقابل مشکلات حل ناپذیر بنظر رسیده و فرد بدبینانه به مشکلات خود نگاه میکند.

۷- عزت نفس و اعتماد بنفس بالا. در مقابل اعتماد بنفس پایین و احساس اضطراب و نا امیدی.

۸- فرد احساس خوبی نسبت به خود دارد. فرد نقاط ضعف و قوت خود را بخوبی میشناسد.

۹- فرد اجازه نمیدهد احساساتی مانند ترس، خشم، عشق، حسادت، گناه و اضطراب تمام وجودش را  در برگیرند.

۱۰-توان برقراری روابط اجتماعی و بین فردی رضایت بخش و پایدار.

۱۱-توانایی خندیدن به خود و با دیگران.

۱۲- فرد با وجود اختلاف عقاید، تفاوتها و کاستی ها برای خود و دیگران احترام قائل است.

۱۳-توانایی پذیرش مشکلات و ناکامیهای زندگی.

۱۴- استقلال در تصمیم گیری. عدم هراس از مشکلات و  توانایی در حل بهنگام آنها.

۱۵-توانایی سازگاری با محیط پیرامون و تغییرات.

۱۶- داشتن روحیه شاد و با نشاط.

۱۷-توانایی تامین نیازهای شخصی.

۱۸-توانایی لذت بردن از زندگی.

۱۹- توانایی برقراری تعادل و توازن: میان کار و تفریح، خواب و بیداری، استراحت و فعالیت بدنی، تنهایی و معاشرت با دیگران، داخل خانه ماندن و از منزل خارج شدن.

۲۰- انعطاف پذیری: افرادی که  دارای عقاید خشک بوده  و در هیچ شرایطی حاظر به تغییر عقاید خود نیستند (حتی با استدلالهای روشن و متقاعد کننده) در واقع خود را معرض استرس زیادی قرار میدهند. انعطاف پذیری در انتظارات و احساسات  نیز ضرروی است. افرادی که برخی احساسات و هیجانات خود را سرکوب کرده و از ابراز آنها نگرانی دارند خود را در معرض بیماریهای روانی قرار میدهند. فرد میبایست توانایی تغییر کردن، رشد کردن و تجربه کردن طیف وسیعی از احساسات را همگام با تغییر شرایط زندگی دارا باشد.

۲۱- (قابلیت ارتجاعی) تاب آوری: در فیزیک به توانایی بازگشت به شکل اولیه پس از خم شدن، کشیده شدن و یا فشرده شدن میباشد. اما در روانشناسی به مفهوم بازگشت به وضعیت  عادی و طبیعی پس از مواجهه با ناملایمات روزگار، تغییرات و استرسها با حداقل درد و رنج است. یعنی همان تاب آوردن زیر فشار روانی و حفظ ثبات احساسی و سلامت روانی. توانایی کنار آمدن با ناملایمات و سازگاری با تغییرات. بیرون آمدن از شرایط سخت. میزان مقاومت و تحمل شما.

۲۲-توانایی دوست داشتن و عشق ورزیدن و همچنین  دوست داشته شدن.

۲۳-خلاق و بهره ور بودن.

۲۴- توانایی بهره گیری از قوه تخیل. خیالپردازی نیز برای سلامتی روان ضروری است. اما تا حدی که فرد قادر باشد میان تخیل و واقعیت تفاوت قائل شود و آن دو  را از هم تمیز دهد.

۲۵-فرد احساسات خود را میشناسد.

چند نکته برای حفظ سلامت روانی

۱- مهارتهای حل مسائل و اختلافات را فرا گیرید.

۲-اعتماد بنفس و عزت نفس خود را افزایش دهید.

۳-هرگز خود را قربانی قلمداد نکنید.

۴- روشهای مدیریت زمان را بیاموزید.

۵- اجازه ندهید احساسات شما در درونتان انباشته گردند. احساسات خود را با دیگران در میان گذارید.

۶-از بحثها و نزاع های غیر ضروری اجتناب ورزید.

۷-عواملی که در شما ایجاد استرس میکنند را شناسایی کرده و مواجهه با آنها را به حداقل برسانید.

۸-تکنیک های تمدد اعصاب و آرامش یافتن را فرا گیرید.

۹-به اطرافیان خود بی توجه نبوده و در صورت لزوم یاری دهنده آنان باشید و در حد توانایی خود بکوشید مشکلاتشان را رفع کنید.

۱۰- از زندگی خود لذت ببرید. کاری را انجام دهید که به آن علاقمند هستید. جایی بروید که دوست دارید آنجا باشید. برای خودتان زندگی کنید و نه برای دیگران.

۱۱- تنها با افراد شاد و هم عقیده با خود معاشرت کنید. جدا از افرادی که اعتماد بنفس شما را کاهش میدهند دوری کنید. (افرادی که ناعادلانه از شما انتقاد کرده و یا تحقیرتان میکنند)

۱۲-از کمال گرایی بپرهیزید.هیچ کس کامل نیست.

۱۳- برای خود اهداف معقول، واقع گرایانه و در حد توانایی تان تعیین کنید.

۱۴- چیزهایی که قادر نمیباشید در خود و دیگران تغییر دهید را بپذیرید. دیگران را همانگونه که هستند بپذیرید.

۱۵-خشم خود را کنترل کنید.

۱۶-اشتباهات خود و دیگران را مورد بخشش قرار دهید.

۱۷-به قدر توانایی خود کار کنید.

۱۸- در زمان حال زندگی کنید. از گذشته درس بگیرید و برای آینده برنامه ریزی کنید.

۱۹- رژیم غذایی متعادل لازمه بهداشت روان است. از مصرف الکل وکافئین بپرهیزید. سیگار نکشید و فعالیت بدنی را ترک نکنید. خواب کافی داشته باشید.

۲۰- تاب آوری، انعطاف پذیری و ایجاد توازن را فراموش نکنید.

۲۱- مسئولیت زندگی خود را بپذیرید. از دیگران انتظار نداشته باشید تمام نیازهای شما را تامین کنند. خودتان این کار را می بایست انجام دهید.

* بهداشت روان همان پندار نیک، گفتار نیک و کردار نیک است .